Jak wygląda podział majątku po rozwodzie?
Podział majątku to jedna z tych spraw, które potrafią wywołać najwięcej nerwów podczas rozwodu, zwłaszcza gdy w grę wchodzi mieszkanie, wspólne oszczędności i kredyty, a strony nie potrafią dojść do porozumienia. Dlatego warto jest wiedzieć, jak kwestie takiego podziału wyglądają w polskim prawie, aby rozwód mógł przebiec spokojniej.
Czym jest wspólność majątkowa małżonków?
Na starcie należy pamiętać o jednej kwestii – w polskim prawie obowiązuje domniemanie wspólności majątkowej, czyli wszystko, co zostało nabyte po ślubie przez jednego lub oboje małżonków, z automatu staje się majątkiem wspólnym. Nie ma wtedy znaczenia, na kogo formalnie zapisano rzecz nabytą lub kto był głównym żywicielem rodziny, bo najważniejsze jest to, że te wszystkie zobowiązania powstały w trakcie trwania małżeństwa. Oczywiście wyjątkiem jest sytuacja, gdy małżonkowie przy ślubie podpisali intercyzę (umowę o rozdzielności majątkowej), gdyż w takim wypadku wszystkie ich własności są osobne.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co osobistego?
Tak więc co obejmuje majątek wspólny? Między innymi wynagrodzenia, dochody z działalności gospodarczej, przychody z wynajmu nieruchomości, środki zgromadzone na funduszach emerytalnych czy kontach typu OIPE. Z kolei to, co należy do majątku osobistego i nie podlega wspólnocie, to na przykład rzeczy nabyte przed ślubem, spadki i darowizny (chyba, że wyraźnie przekazane dla obojga), rzeczy osobiste i prawa autorskie osobiste.
Jak przebiega podział majątku po rozwodzie – porozumienie czy sąd?
Jeśli przy ślubie małżonkowie nie podpisali intercyzy, cały wspólny majątek wspólny trzeba jakoś podzielić w przypadku rozwodu. Małżonkom pozostają więc dwie opcje: wspólnymi siłami dojść do porozumienia i podpisać umowę o podziale, lub dać sprawę do rozstrzygnięcia sądowi.
Nierówny podział majątku – kiedy sąd orzeka odstępstwo od zasady 50/50?
Co do zasady, wspólny majątek byłych współmałżonków dzieli się po równo, jednak w wyjątkowych sytuacjach sąd może uznać, że taki podział byłby niesprawiedliwy – mamy wtedy do czynienia z nierównym podziałem majątku. W takim przypadku należy przedstawić sądowi konkretne argumenty za tym, by został orzeczony taki podział, na przykład notoryczne uchylanie się od obowiązków rodzinnych przez jedną ze stron, trwonienie wspólnych pieniędzy na nałogi lub też długotrwała separacja, w której każdy współmałżonek gospodarował się sam. Znaczenie ma też rażąca różnica w zaangażowaniu w tworzenie tego majątku.
Rozliczenie nakładów – kiedy można żądać zwrotu inwestycji?
Warto pamiętać też o możliwości rozliczania nakładów – na przykład jeśli któryś ze współmałżonków zainwestował pieniądze z majątku osobistego w wspólny dom, może się domagać ich zwrotu. Działa to również w drugą stronę – jeśli wspólne pieniądze zostały przeznaczone na majątek osobisty jednego z małżonków, na przykład w remont odziedziczonego mieszkania, druga strona też ma prawo żądać tych pieniędzy.
Podział majątku po rozwodzie – jak podejść do tematu z głową?
Pamiętajmy więc, że podział majątku to nie tylko liczby i paragrafy, ale często kwestia bardzo osobista. Warto do niej podejść na spokojnie i realnie ocenić sytuację, zwłaszcza wtedy, gdy emocje biorą górę, a stawka jest wysoka.
Potrzebujesz pomocy prawnej?
adw. Małgorzata LEWANDOWSKA
Małgorzata Lewandowska jest adwokatem wpisanym na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie. Ukończyła Wydział Prawa w Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Warszawie oraz Studia Doktoranckie w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.


